ابزاری که در گذشته دور به قصد حرکت دادن اجسام خیلی سنگین ساخته شد جرثقیل نام دارد که برای بار اول در کشور مصر باستان برای جابجایی سنگ های خیلی سنگین برای ساختن اهرام ثلاثه استفاده شد. این جرثقیل ها تشکیل شده بود از قرقره و طناب و قلاب که به شکل مرکب یا ساده با نیروی یدی انسان و یا با به کار گرفتن حیوانات، وسایل سنگین را جابجا می کردند. بعد از آن جرثقیل برای حفر چاه و کار در ساختمان سازی مورد استفاده بود.
یکی از عوامل خیلی مهم در نگهداری انواع جرثقیل صنعتی و جلوگیری از توقف کار جرثقیل، در دسترس بودن قطعات یدکی جرثقیل ها می باشد.
مهمترین تاثیر قطعات یدکی جرثقیل جلوگیری از توقف در خط تولید و عملیات جا به جایی و بلند کردن اجسام در کارخانجات می باشد. زیرا در برخی موارد توقف فرآیند کار جرثقیل تاثیر مستقیم بر روی فرآیند تولید محصول مشتریان دارد که این توقف می تواند خسارت های مالی و بعضی موارد جانی را به مشتریان تحمیل کند.
کاربران جرثقیل باید همواره آگاه باشند که برخی از قطعات جرثقیل مصرفی و برخی به دلایل مختلف مانند شرایط محیط کار و نحوه کارکرد اپراتورها معیوب می شوند و نیازمند تعویض به موقع می باشند.
توجه داشته باشید که همواره تعویض به موقع قطعات جرثقیل عاملی بسیار مهم در ایمنی و جلوگیری از خسارت های بیشتر می باشد.
در صورت بروز حادثه و خرابی جرثقیل اولین چیزی که به ذهن اپراتور دستگاه می رسد، تعمیر و یا تعویض قطعات جرثقیل می باشد. اکثر کسانی که در خط تولید کارخانه، مدام از جرثقیل خود استفاده می کنند معمولاً قطعات یدکی جرثقیل را در انبار خود نگهداری می کنند که در هنگام بروز مشکل سریعاً خرابی را رفع نمایند.
قطعات یدکی جرثقیل سقفی به گروه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. برخی از این قطعات مصرفی هستند و پس از گذشت مدت زمان معینی نیاز به تعویض دارند. همچنین، برخی از تجهیزات جرثقیل سقفی که به ندرت خراب می‌شوند، گاهی نیاز به تعویض دارند؛ به عنوان مثال، موتور و گیربکس و..
موتور و گیربکس تجهیزات ضروری در جرثقیل‌های سقفی می باشند. موتور و گیربکس وظیفه به حرکت درآوردن چرخ‌ها برای حرکت جرثقیل در طول و عرض سالن را بر عهده دارند. تعداد و قدرت گیربکس موتور در طراحی و ساخت جرثقیل با توجه به ظرفیت بار و دهانه مورد نیاز جرثقیل تعیین میشود.
موتور الکتریکی یا الکتروموتور یا دینام نوعی ماشین است که انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل میکند. ایده کلی بر این استوار است که وقتی یک فلز هادی تحت جریان الکتریسیته، در یک میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد، نیرویی توسط میدان مغناطیسی بر آن هادی که حامل جریان برق است، وارد میشود. اکثر موتورهای الکتریکی دوار هستند، اما موتورهای خطی نیز وجود دارند.
در جرثقیل سقفی برخی از موتور های بالابرها بصورت روتور مخروطی می باشند که در این نوع موتورها ترمزهای آنها بصورت میکانیکی بوده و در زمان استارت موتور، روتور در داخل پوسته جای گرفته و لنت ترمز از انتهای روتور که به پوسته انتهایی موتور (در کاسه عقب موتور) اصطکاک ایجاد کرده بود را آزاد کرده و موتور شروع به گردش میکند. و در برخی از موتورهای جرثقیل روتورها بصورت استوانه ای بوده که در این نوع موتورها ترمزهای جرثقیل ها بصورت مگنت الکتریکی می باشند که در زمان استارت موتور همزمان با آن برق مگنت نیز فعال گردیده و درگیری لنت با صفحه مجاور را آزاد کرده و موتور شروع به گردش می نماید.
گیربکس در زبان فارسی به معنی جعبه دنده است. این تجهیز بعد از موتور یا در مسیر تجهیزات صنعتی قرار می‌گیرند و با مکانیسم داخل گیربکس میتوان گشتاور مورد نیاز دستگاه را با کم و زیاد نمودن نسبت چرخ دنده‌ها به یکدیگر، بدست آورد. بنابراین گیربکس ماشینی است که اولاً برای انتقال نیروی مکانیکی از منبع مولد نیرو به مصرف‌کننده و در درجه دوم برای برآوردن گشتاور و سرعت چرخش مورد نیاز مصرف‌کننده استفاده میشود به این صورت که موتور همیشه با یک سرعت و گشتاور می‌چرخد و گیربکس وظیفه دارد بر اساس نیاز، نیروی خروجی و سرعت را تغییر دهد. پس جعبه دنده در واقع یک واسطه بین منبع انرژی و مصرف‌کننده انرژی است که انعطاف‌پذیری را بین منبع انرژی و مصرف‌کننده انرژی برقرار میکند.
به طور کلی نقش درام دریافت نیرو از گیربکس و انتقال آن به سیم بکسل و قلاب جرثقیل سقفی جهت بلند کردن وجابجایی بار میباشد. درام ها به دو دسته ی درام های ساده و درام های چند لایه تقسیم بندی می شوند.
که کلا یک دور سیم بکسل بر روی آن ها پیچیده می شود .
در این درام ها لایه ی اول سیم بکسل جرثقیل سقفی به شکل یک مارپیچ همانند درام ساده پیچیده می شود و پس از آن که سیم بکسل به کناره ی انتهایی درام رسید ، لایه دوم در جهت مخالف لایه اول و با قرار گرفتن در گودی های ایجاد شده بین دورهای لایه اول ، پیچیده می شود .
حال برای این که سیم بکسل نیروی درام را به طور صحیح انتقال دهد باید به موارد زیر توجه نمود :
انتهای سیم بکسل را باید به گونه ای به درام متصل کرد تا تحمل نیروی وارده را داشته باشد .
هنگام پیچیدن سیم بکسل بر روی درام باید سیم بکسل را تحت فشار و کشش قرار داد تا از پرش سیم بکسل از یک شیار به شیار دیگر جلوگیری کرد .
باید به عرض شیارهای درام نسبت به قطر سیم بکسل نیز توجه نمود تا از خارج شدن سیم بکسل از شیار جلوگیری شود.
جرثقیل سقفی تک پل همراه با سیستم های بالابر معمولی آویز و از ظرفیت های 500 کیلوگرم تا 16 تن در طیف گسترده ای از برنامه های کاربردی، با قابلیت بهره وری بالا در تمامی سالن ها (سقف کوتاه و ارتفاع بلند) منطبق با نیازها و با توجه به شرایط ویژه ی هر سیستم طراحی و تولید می شوند.
جرثقیل های سقفی تک پل منطبق با فضا و ابعاد ساختمان طراحی می شوند، این طراحی باعث بهترین بهره وری از موقعیت قلاب توسط کاربر می شود.
نوع سقفی آویز جرثقیل به صورت تک پل ساخته شده و حرکت طولی آن توسط ترولی های آویز به زیر سقف دو طرف سالن انجام می پذیرد.
جرثقیل های سقفی تک پل در جا به جایی مواد با ظرفیت پایین در عرض کم طراحی می شود. با این وجود برای سالن های با دهانه 15 متر کمتر و بار زیر 5 تن نیز گزینه مناسبی می باشد. جرثقیل سقفی تک پل به روش های مختلف بر روی ریل طولی نصب می شود.
جهت رسیدن به عرض مفید برای جرثقیل سقفی تک پل انتخاب مدل وینچ با ارتفاع متناسب بسیار مهم است.
این جرثقیل های سقفی با حداقل وزن سازه حداکثر استحکام را دارند. کلیه جرثقیل های ساخته شده سند بلاست شده دو لایه زینک ریچ و دو لایه رنگ اپوکسی پاشیده میشود.
نصب جرثقیل سقفی تک پل یک فرآیند پیچیده است که نیاز به دقت و مهارت بالایی دارد.
نصب جرثقیل سقفی باید توسط یک شرکت متخصص انجام شود تا از ایمنی و کارایی آن اطمینان حاصل شود.
بررسی سایت: قبل از شروع نصب، باید سایت مورد بررسی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که شرایط مناسب برای نصب جرثقیل وجود دارد. شرایطی که باید بررسی شوند عبارتند از:
نصب سازه نگهدارنده: سازه نگهدارنده جرثقیل، شامل تیرک و تیرک نگهدارنده، باید در محل خود نصب شود.
نصب پل : پل جرثقیل سقفی باید در محل خود نصب شود و به سازه نگهدارنده متصل شود.
نصب بالابر: بالابر جرثقیل باید در محل خود نصب شود و به پل متصل شود.
تست های غیر مخرب ((PT-UT بر روی تمام جوشها انجام میگردد.
سیستم حرکتی کالسکه توسط گیربکس هالوشفت همراه یاتاقان های غلتکی دو ردیفه بسیار مقاوم و نیاز به تعمیر و نگه داری ندارد.
چرخ ها از جنس GGG70 است که دارای مقاومت بالا، ضد سایش با کمترین اصطکاک است.
نقشه ساخت جرثقیل سقفی سندی است که شامل جزئیات ابعادی و ساختاری تمام اجزای جرثقیل است. این نقشه ها برای تولید، نصب و نگهداری جرثقیل سقفی استفاده می شوند.
نقشه های ساخت جرثقیل سقفی باید توسط مهندسان مجرب و با تجربه تهیه شوند. این نقشه ها باید با توجه به استانداردهای بین المللی و با در نظر گرفتن تمام الزامات ایمنی تهیه شوند.
بهتر است بدانید:اطلاعات جرثقیل سقفی
قبل از تهیه نقشه های ساخت جرثقیل، باید تمام نیازهای خود را به طور دقیق مشخص کنید.
از یک مهندس مجرب و با تجربه برای تهیه نقشه های ساخت جرثقیل استفاده کنید.
قبل از استفاده از نقشه های ساخت جرثقیل، آنها را به طور کامل بررسی کنید و از صحت آنها مطمئن شوید.
توان جرثقیل سقفی به عوامل مختلفی مانند وزن بار، ارتفاع بلند کردن، سرعت بالابری، ضریب راندمان و ضریب تعدیل بستگی دارد. فرمول کلی برای محاسبه توان جرثقیل سقفی به شرح زیر است:
توان (کیلووات) = (وزن بار (کیلوگرم) × ارتفاع بلند کردن (متر)) / (توانسازی جرثقیل × ضریب تعدیل)
بهتر است بدانید:طراحی جرثقیل سقفی
وزن بار: وزن بار باید در حالت کاملاً بارگیری شده جرثقیل در نظر گرفته شود.
ارتفاع بلند کردن: ارتفاع بلند کردن باید از سطح زمین تا بالاترین نقطه ای که بار باید بلند شود، در نظر گرفته شود.
توانسازی جرثقیل: توانسازی جرثقیل به نوع و مدل جرثقیل بستگی دارد و معمولاً در مشخصات فنی جرثقیل ذکر می شود.
ضریب تعدیل: ضریب تعدیل برای در نظر گرفتن عواملی مانند اصطکاک، اتلاف انرژی و شرایط محیطی استفاده می شود. این ضریب معمولاً بین 0.8 تا 0.9 در نظر گرفته می شود.
مثال:جرثقیل بلغاری
فرض کنید می خواهیم توان یک جرثقیل سقفی را برای بلند کردن بار 500 کیلوگرمی تا ارتفاع 10 متر محاسبه کنیم. توانسازی جرثقیل 0.8 و ضریب تعدیل 0.9 باشد.
بیشتر بدانید: جرثقیل بازویی
جرثقیل دروازه ای چیست و چه کاربردهایی دارد؟ را در سایت جرثقیل زینان به تحلیل آن می پردازیم.
جرثقیل دروازه ای، بهترین انتخاب برای فضاهای باز است. همچنین جهت فضاهایی که سازه‌ی سالن توانایی نصب بالابر ندارد و یا به بالابری نیاز است که به سازه سالن وابستگی نداشته باشد و به عبارتی مستقل از سالن باشد؛ میتوان از جرثقیل دروازه ای استفاده کرد. جرثقیل سقفی دروازه ای خود در انواع متفاوت تک پل و دو پل ساخته میشود. حرکت این جرثقیل روی ریل‌های زمینی است. با توجه به مستقل بودن این نوع جرثقیل دروازه ای از سازه‌ی سالن، این جرثقیل بسیار مورد توجه صنایع مختلف از جمله کشتیرانی است. استانداردهای ساخت جرثقیل دروازه ای در قسمت پل‌ها از استانداردهای ساخت جرثقیل دو پل و تک پل تبعیت میکند.
جرثقیل دروازه ای تک پل معمولاً برای جابجایی تجهیزات تا تناژ 10 تن در فضا های باز کاربرد زیادی دارند این نوع سازه از نظر اقتصادی مرقوم به صرفه تر است چرا که وزن کلی سازه را کاهش می دهد و در طرف مقابل از کلاس کاری کمتر و تناژ کمتری نسبت به سازه های دو پل برخوردار هستن؛ این نوع سازه ها شامل یک پل ،یک ستون ثابت ،یک ستون لولایی و دو عدد راهبر به همراه دو موتور گیربکس برای حرکت بر روی ریل های مورد نظر است. و برای جابجایی در عرض دهانه به وسیله ترولی واقع در بالابر که با موتور حرکت عرضی بالابر آن را به حرکت در می اورند .
جرثقیل دروازه ای دو پل معمولاً برای جابجایی تجهیزات با وزن ها بالا تا 50 تن در فضا های باز کاربرد زیادی دارندکه این نوع سازه از لحاظ کلاس کاری و قابلیت های مختلف در رده بالاتری نسبت به سازه های تک پل قرار دارند ؛ این سازه ها شامل دو پل، ستون های ثابت، ستون های لولایی و دو عدد راهبرو جعبه چرخ به همراه موتور گیربکس های حرکت طولی برای حرکت بر روی ریل های مورد نظر است. و برای جابجایی در عرض به وسیله ترولی ساخته شده با موتور گیربکس های حرکت عرضی، سیستم بالابر آن را به حرکت در می آورد .
بیشتر بدانید: بالابر سیم بکسلی
کرین سقفی صنعتی، یک دستگاه بالابر است که در محیط‌های صنعتی، انبارها و سوله‌ها برای جابجایی و حمل بارهای سنگین استفاده میشود. این دستگاه از یک پل متحرک بر روی دو ریل موازی تشکیل شده است که می‌تواند بار را در دو جهت طولی و عرضی حرکت دهد.
کرین‌های سقفی در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام برای کاربرد خاصی مناسب هستند. برخی از انواع رایج کرین سقفی عبارتند از:
بیشتر بدانید:جرثقیل سقفی 10 تن
کرین‌های سقفی در صنایع مختلفی از جمله صنایع خودروسازی، فولاد، کشتی‌سازی، پتروشیمی و … استفاده می‌شوند. برخی از کاربردهای رایج کرین سقفی عبارتند از:
بهتر است بدانید:جرثقیل سقفی 40 تن
توجه: برای انتخاب و استفاده از کرین سقفی مناسب، بهتر است از مشاوره متخصصان این حوزه استفاده کنید.
بهتر است بدانید:جرثقیل سقفی 25 تن